info@viam.science.tsu.ge (+995 32) 2 30 30 40 (+995 32) 2 18 66 45

ნატოს მოწინავე კვლევების სემინარი “ჰაერის, წყლისა და ნიადაგის ხარისხის მოდელირება რისკისა და ზემოქმედების შეფასებისთვის” (NATO ARW No. 981578)


დამფინანსებელი

NATO-ს სამეცნიერო პროგრამა

დაწყების თარიღი: 2015-09-16       დასრულების თარიღი: 2015-09-20

მავნე ნივთიერებებით გარემოს დაბინძურება, კერძოდ, ბუნებრივი რეზერვების უკონტროლო გამოყენება გახდა გლობალური პრობლემა და მოითხოვს მნიშვნელოვან ძალისხმევას კონტროლის, შერბილებისა და შემცირების ეფექტური ზომების შემუშავებისა და გამოყენებისთვის. ასევე, გარემოსდაცვითი ცვლილებები და შესაძლო რისკებისა და ზემოქმედების პროგნოზირება საჭიროა მომავალი გარემოსდაცვითი დაგეგმვისთვის. რიცხვითი მოდელები ამ მიზნისთვის მოსახერხებელი და შეუცვლელი ინსტრუმენტებია. განსაკუთრებით გარემო პირობების გაუმჯობესების შესახებ საზოგადოების მოთხოვნის გამო (მაგ. ევროკავშირის და UDA/EPA-ს დირექტივები და რეკომენდაციები) და იმის გამო, რომ ჩვენი რთული თანამედროვე საზოგადოების დაუცველობა ადამიანის წარმოშობისა და ბუნებრივი საფრთხისგან მკვეთრად გაიზარდა ბოლო წლების განმავლობაში, საიმედოობის საჭიროება. კომპლექსური და ეფექტური მოდელები, რომელთა გამოყენებაც შესაძლებელია ასეთ პრობლემებზე, სტაბილურად იზრდება. კონკრეტული რეგიონალური, ე.ი. ე. სამხრეთ კავკასიური, გარემოსდაცვითი უსაფრთხოების პრობლემების ცნობიერების ამაღლების გამომწვევი პრობლემაა ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის (BTC) ნავთობსადენის მშენებლობა.
შემოთავაზებული ახალი სემინარისთვის არჩეულია თავისებური, ინტეგრირებული მიდგომა. ის განიხილავს ჰაერის, ნიადაგისა და წყლის რეჟიმებს, როგორც გარემოსდაცვითი სისტემა, რაც ასევე მოიცავს ჯანმრთელობასა და სოციალურ ზემოქმედებას. ეს ხელს შეუწყობს სხვადასხვა სფეროს სპეციალისტების იდეების გადაუდებელ გაცვლას და ხელს შეუწყობს ინტერდისციპლინურ კვლევებს გარემოსდაცვითი უსაფრთხოების სფეროში.
ამიტომ, სემინარი ყურადღებას გაამახვილებს მოდელების სპეციალურ კლასზე, კერძოდ, მათზე, რომლებიც ეხება ტრანსპორტს და ქიმიას ჰაერში, წყალსა და ნიადაგში და მათ გამოყენებას ინტეგრალურ (მაგ. გარემო-სოციალურ-ეკონომიკურ) მოდელებში. განხილული იქნება მათი გამოყენება რისკებისა და მავნე ზემოქმედების შესაფასებლად, რომლებიც წარმოიქმნება ბუნებრივი და ტექნოგენური (მათ შორის ტერორისტული) გარემოს არეულობა და შემდგომი განვითარება. ნაჩვენები იქნება, თუ როგორ შეიძლება გამოიყენონ მოდელები წარსულში მომხდარი აშლილობის გავლენის გასაანალიზებლად, საგანგებო სიტუაციის კონტროლის მხარდასაჭერად და ადამიანისა და გარემოსთვის შესაძლო საფრთხის რისკების შესაფასებლად. განსაკუთრებული აქცენტი გაკეთდება თეორიულ და გამოთვლით ასპექტებზე და მოდელების ერთობლივი გამოყენების მეთოდებზე, რომლებიც შექმნილია სხვადასხვა ბუნებრივი გარემო გარემოსთვის. მოდელები გამოთვლებით მოითხოვს და საჭიროებს კომპიუტერულ ქსელებს ეფექტური სიმულაციისთვის, რომელიც განიხილება, როგორც გარემოსდაცვითი, რისკისა და საგანგებო მოდელირების მნიშვნელოვანი ასპექტი.

პროექტში მონაწილე პერსონალი:

დამატებითი ინფორმაცია

სამუშაო შეხვედრის ჩატარება დაიგეგმა გარდამავალი ეკონომიკის მქონე ქვეყანაში, რომელიც, როგორც ჩანს, საკმაოდ დაუცველია ეკოლოგიური კატასტროფებისა და თავდასხმების მიმართ, კერძოდ საქართველოში. ეს საშუალებას აძლევდა, ერთის მხრივ, ნაკლებად საფრთხის ქვეშ მყოფი ტერიტორიების მეცნიერებს გაეცნობინათ ასეთ ქვეყნებში ეკოლოგიური უსაფრთხოების სპეციფიკური პრობლემები, და ეს იქნება პლატფორმა ამ რეგიონების მკვლევარებისთვის, რათა წარმოადგინონ და განიხილონ თავიანთი სპეციფიკური სამეცნიერო მიდგომები გარემოსდაცვითი რისკისა და ზემოქმედების შეფასების მიმართ მეორეს მხრივ.